တန်ပြန်တိုက်ခိုက်ရေးတာဘိုင်ဂျင်နရေတာ၏ ရေဝင်ပေါက်စီးဆင်းမှု၏ လုပ်ဆောင်ချက်မူနှင့် ဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာ လက္ခဏာများ

တန်ပြန်တိုက်ခိုက်ရေးတာဘိုင်သည် ရေစွမ်းအင်ကို စက်စွမ်းအင်အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲရန် ရေစီးဆင်းမှုဖိအားကို အသုံးပြုသည့် ဟိုက်ဒရောလစ် စက်ပစ္စည်းအမျိုးအစားဖြစ်သည်။

(၁) ဖွဲ့စည်းပုံ။ တန်ပြန်တိုက်ခိုက်ရေးတာဘိုင်၏ အဓိကဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာ အစိတ်အပိုင်းများမှာ အပြေးသမား၊ ရေလွှဲခန်း၊ ရေလမ်းညွန်ယန္တရားနှင့် မူကြမ်းပြွန်တို့ဖြစ်သည်။
၁) အပြေးသမား။ အပြေးသမားသည် ရေ၏စွမ်းအင်ကို လည်ပတ်နေသော စက်စွမ်းအင်အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲပေးသည့် ရေတာဘိုင်၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ရေစွမ်းအင်ပြောင်းလဲခြင်း၏ ဦးတည်ချက်ပေါ်မူတည်၍ တန်ပြန်တိုက်ခိုက်ရေးတာဘိုင်အမျိုးမျိုး၏ အပြေးသမားဖွဲ့စည်းပုံမှာလည်း ကွဲပြားပါသည်။ Francis တာဘိုင်အပြေးသမားသည် ပျော့ပျောင်းလိမ်လည်သော ဓားသွားများ၊ သရဖူနှင့် အောက်လက်စွပ်နှင့် အခြားအဓိက ဒေါင်လိုက်အစိတ်အပိုင်းများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ axial flow turbine runner သည် blades၊ runner body နှင့် drain cone နှင့် အခြားသော main components များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်- diagonal flow turbine runner structure သည် ပိုမိုရှုပ်ထွေးပါသည်။ ဓါးနေရာချထားမှုထောင့်သည် လုပ်ငန်းခွင်အခြေအနေများနှင့်အညီ ပြောင်းလဲနိုင်ပြီး လမ်းညွန်ဗန်းအဖွင့်နှင့် ကိုက်ညီသည်။ blade rotation center line သည် turbine ၏ ဝင်ရိုးဆီသို့ oblique angle (45°-60°) တွင်ဖြစ်သည်။
2) ရေလွှဲခန်း။ ၎င်း၏လုပ်ငန်းဆောင်တာမှာ ရေကို ရေလမ်းညွန်ယန္တရားအတွင်းသို့ အညီအမျှ စီးဆင်းစေရန်၊ စွမ်းအင်ဆုံးရှုံးမှုကို လျှော့ချရန်နှင့် တာဘိုင်၏ စွမ်းဆောင်ရည်ကို မြှင့်တင်ပေးရန်ဖြစ်သည်။ အကြီးစားနှင့် အလတ်စား တာဘိုင်များသည် မီတာ 50 အထက် ခေါင်းများပါသော စက်ဝိုင်းပုံ သတ္တုချိုင့်များကို မကြာခဏ အသုံးပြုကြပြီး မီတာ 50 အောက်ရှိ ကွန်ကရစ်တုံးများကို 50 မီတာအောက်ရှိ ကုပ်ပိုးတုံးများ ဖြတ်ပိုင်းဖြတ်ပိုင်းဖြတ်ပိုင်း ကွန်ကရစ်ဗုတ်များကို အသုံးပြုကြသည်။
3) ရေလမ်းညွန်ယန္တရား။ ၎င်းကို ယေဘူယျအားဖြင့် ချောမွေ့သော လမ်းညွှန်ဗန်းများ အများအပြားနှင့် ဖွဲ့စည်းထားပြီး ၎င်းတို့၏ လှည့်ပတ်သည့် ယန္တရားများကို အပြေးသမား၏ အစွန်အဖျားတွင် အညီအမျှ စီစဉ်ပေးထားသည်။ ၎င်း၏လုပ်ဆောင်ချက်မှာ အပြေးသမားထံသို့ ရေအညီအမျှ စီးဆင်းမှုကို လမ်းညွှန်ရန်နှင့် လမ်းပြဗန်းအဖွင့်ကို ချိန်ညှိခြင်းဖြင့်၊ တာဘိုင်၏ စီးဆင်းမှုနှုန်းကို ပြောင်းလဲရန်အတွက် ဂျင်နရေတာ၏ ဝန်လိုအပ်ချက်နှင့် ကိုက်ညီစေရန်၊ ၎င်းသည် အပြည့်အဝပိတ်သည့်အခါတွင်လည်း တံဆိပ်ခတ်သည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။
4) Draft tube။ အပြေးသမား၏ ထွက်ပေါက်ရှိ ရေစီးကြောင်းတွင် အသုံးမပြုရသေးသည့် ပိုလျှံစွမ်းအင်၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ရှိနေသေးသည်။ မူကြမ်းပြွန်၏ အခန်းကဏ္ဍမှာ ဤစွမ်းအင်၏ အစိတ်အပိုင်းကို ပြန်လည်ရယူရန်နှင့် ရေကို အောက်ဘက်သို့ ထုတ်လွှတ်ရန် ဖြစ်သည်။ Draft tube ကို ဖြောင့် cone နှင့် curved ဟူ၍ နှစ်မျိုးခွဲထားသည်။ ယခင် ကြီးမားသော စွမ်းအင်ကိန်းဂဏန်း ရှိပြီး ယေဘုယျအားဖြင့် အလျားလိုက် နှင့် tubular တာဘိုင်ငယ်များအတွက် ယေဘုယျအားဖြင့် သင့်လျော်ပါသည်။ ၎င်းသည် ဖြောင့် cones ထက် ဟိုက်ဒရောလစ် စွမ်းဆောင်ရည် နိမ့်သော်လည်း သေးငယ်သော တူးဖော်မှု အတိမ်အနက် ရှိပြီး အကြီးစားနှင့် အလတ်စား တန်ပြန်တိုက်ခိုက်ရေးတာဘိုင်များတွင် တွင်ကျယ်စွာ အသုံးပြုပါသည်။

(၂) အမျိုးအစားခွဲခြားခြင်း။ အပြေးသမားမှတစ်ဆင့် ရေစီးဆင်းမှု၏ axial direction အရ၊ impact turbine ကို Francis turbine၊ ထောင့်ဖြတ်စီးဆင်းမှုတာဘိုင်၊ axial flow turbine နှင့် tubular turbine ဟူ၍ ပိုင်းခြားထားသည်။
1) Francis တာဘိုင်။ Francis (radial axial flow or Francis) turbine သည် တန်ပြန်တိုက်ခိုက်ရေးတာဘိုင်ဖြစ်ပြီး ရေသည် အပြေးသမား၏ လုံးပတ်မှ axial direction သို့ ရေများ အလုံးအရင်းဖြင့် စီးဆင်းသည်။ ဤတာဘိုင်အမျိုးအစားတွင် အသုံးပြုနိုင်သော ခေါင်းပေါင်း (30-700 မီတာ)၊ ရိုးရှင်းသောဖွဲ့စည်းပုံ၊ သေးငယ်သောထုထည်နှင့် ကုန်ကျစရိတ်သက်သာသည်။ တရုတ်နိုင်ငံတွင် စတင်လည်ပတ်ခဲ့သည့် အကြီးဆုံး Francis တာဘိုင်မှာ Ertan ရေအားလျှပ်စစ်စက်ရုံဖြစ်ပြီး အဆင့်သတ်မှတ်ထားသော 582 မဂ္ဂါဝပ်နှင့် အမြင့်ဆုံး ထွက်ရှိသည့် ဓာတ်အားမှာ 621 မဂ္ဂါဝပ်ဖြစ်သည်။
2) Axial flow turbine ၊ axial flow turbine သည် axial direction မှ ရေစီးဝင်ပြီး axial direction အတိုင်း runner မှ စီးဆင်းသည့် တန်ပြန်တိုက်ခိုက်ရေးတာဘိုင်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤတာဘိုင်အမျိုးအစားကို ပုံသေဓါးအမျိုးအစား (ဝက်အူအမျိုးအစား) နှင့် ရိုတာရီအမျိုးအစား (Kaplan အမျိုးအစား) ဟူ၍ နှစ်မျိုးခွဲခြားထားသည်။ ယခင်ဓါးသွားများကို ပြုပြင်ထားပြီး နောက်ဓါးသွားများကို လှည့်နိုင်သည်။ axial flow turbine ၏ ရေဖြတ်သန်းနိုင်မှုသည် Francis turbine ထက် ကြီးသည်။ လှော်တာဘိုင်၏ ဓားသွားများသည် ဝန်အပြောင်းအလဲနှင့်အတူ အနေအထားကို ပြောင်းလဲနိုင်သောကြောင့် ၎င်းတို့သည် ဝန်အပြောင်းအလဲများစွာတွင် ပိုမိုထိရောက်မှုရှိသည်။ Anti-cavitation စွမ်းဆောင်ရည်နှင့် axial flow turbine ၏ စက်ပိုင်းဆိုင်ရာ ခွန်အားသည် Francis turbine ထက် ပိုဆိုးပြီး တည်ဆောက်ပုံမှာလည်း ပိုမိုရှုပ်ထွေးပါသည်။ လက်ရှိတွင် ဤတာဘိုင်အမျိုးအစား၏ အသုံးချခေါင်းသည် မီတာ 80 သို့မဟုတ် ထို့ထက်ပို၍ရောက်ရှိနေပါသည်။
3) Tubular တာဘိုင်။ ဤရေတာဘိုင်အမျိုးအစား၏ ရေစီးကြောင်းသည် အပြေးသမားထံမှ axially စီးဆင်းပြီး အပြေးသမားရှေ့နှင့်နောက်တွင် လည်ပတ်ခြင်းမရှိပါ။ အသုံးပြုမှုခေါင်းအကွာအဝေးသည် 3-20 ဖြစ်သည်။ . လေယာဉ်ကိုယ်ထည်သည် သေးငယ်သောအမြင့်၊ ရေစီးရေလာကောင်းမွန်သောအခြေအနေ၊ စွမ်းဆောင်ရည်မြင့်မားမှု၊ မြို့ပြအင်ဂျင်နီယာနည်း၊ ကုန်ကျစရိတ်သက်သာသည်၊ volutes နှင့် curved draft tubes များမလိုအပ်ဘဲ၊ နှင့် ဦးခေါင်းနိမ့်လေ၊ ပိုမိုသိသာထင်ရှားသောအားသာချက်များရှိသည်။
Tubular တာဘိုင်များကို generator connection နှင့် transmission mode အရ full-through-flow နှင့် semi-through-flow ဟူ၍ နှစ်မျိုးခွဲခြားထားသည်။ Semi-through-flow turbines များကို မီးသီးအမျိုးအစား၊ shaft အမျိုးအစားနှင့် shaft extension type ဟူ၍ ထပ်မံခွဲခြားထားသည်။ ၎င်းတို့တွင် shaft extension အမျိုးအစားကိုလည်း နှစ်မျိုးခွဲထားသည်။ Oblique ဝင်ရိုးနှင့် အလျားလိုက်ဝင်ရိုးများ ရှိပါသည်။ လက်ရှိတွင် အသုံးအများဆုံး မီးသီး tubular အမျိုးအစား၊ shaft extension type နှင့် vertical shaft type များကို သေးငယ်သော ယူနစ်များတွင် အများဆုံးအသုံးပြုကြသည်။ မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း ရှပ်အမျိုးအစားကို အကြီးစားနှင့် အလတ်စားယူနစ်များတွင်လည်း အသုံးပြုခဲ့သည်။
shaft extension tubular unit ၏ generator ကို ရေလမ်းပြင်ပတွင် တပ်ဆင်ထားပြီး၊ generator သည် ရှည်လျားသော ကိုင်းရှပ် သို့မဟုတ် အလျားလိုက် shaft ဖြင့် တာဘိုင်သို့ ချိတ်ဆက်ထားသည်။ ဤ shaft extension type တည်ဆောက်ပုံသည် မီးသီးအမျိုးအစားထက် ပိုမိုရိုးရှင်းပါသည်။
4) Diagonal flow turbine ။ ထောင့်ဖြတ်စီးဆင်းမှု (ထောင့်ဖြတ်ဟုလည်းခေါ်သည်) တာဘိုင်၏ဖွဲ့စည်းပုံနှင့်အရွယ်အစားသည် ရောစပ်စီးဆင်းမှုနှင့် axial စီးဆင်းမှုကြားတွင်ရှိသည်။ အဓိက ကွာခြားချက်မှာ အပြေးသမား ဓါးသွားများ၏ ဗဟိုမျဉ်းသည် တာဘိုင်၏ အလယ်ဗဟိုမျဉ်းနှင့် တစ်စုံတစ်ရာသော ထောင့်တွင် ရှိနေခြင်း ဖြစ်သည်။ ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံသွင်ပြင်လက္ခဏာများကြောင့်၊ လည်ပတ်နေစဉ်အတွင်း ယူနစ်အား နစ်မြုပ်ခြင်းမပြုရ၊ ထို့ကြောင့် ဓါးသွားများနှင့် အပြေးခန်းတို့ တိုက်မိသော မတော်တဆမှုများကို ကာကွယ်ရန် ဒုတိယဖွဲ့စည်းပုံတွင် axial displacement signal protection device ကို တပ်ဆင်ထားသည်။ ထောင့်ဖြတ်စီးဆင်းမှုတာဘိုင်၏အသုံးပြုမှုဦးခေါင်းအကွာအဝေးသည် 25 မှ 200 မီတာဖြစ်သည်။