Hidroelektrik santrallerinin özellikleri şunlardır:
1. Temiz enerji: Hidroelektrik santralleri kirletici madde veya sera gazı emisyonu üretmez ve çok temiz bir enerji kaynağıdır.
2. Yenilenebilir enerji: Hidroelektrik santralleri su sirkülasyonuna dayanır ve suyun tamamı tüketilmez, bu da onları yenilenebilir bir enerji kaynağı yapar.
3. Yüksek istikrar: Zengin su kaynakları ve istikrarlı su akışı, hidroelektrik santrallerinin güç çıkışını nispeten istikrarlı hale getirir ve uzun vadeli güç tedarik ihtiyaçları için uygundur.
Hidroelektrik santralleri, farklı inşaat yöntemlerine ve su enerjisinden yararlanma biçimlerine göre şu şekilde sınıflandırılabilir:
1. Rezervuar tipi hidroelektrik santrali: Suyun bir barajda depolanmasıyla nehrin su seviyesi kontrol edilir ve su seviyesinden yararlanılarak hidrolik türbin çalıştırılarak elektrik üretilir.
2. Pompalı hidroelektrik santrali: Düşük rakımlı alanlarda, rezervuar tipi hidroelektrik santralleri su hacmiyle sınırlıdır. Pompalı hidroelektrik santralleri, suyu alçak yerlerden yüksek yerlere pompalamak için pompalar kullanır ve daha sonra su başı çalışma prensibiyle elektrik üretir.
3. Gelgit hidroelektrik santrali: Gelgit dalgalanmalarından yararlanılarak, dalgalanan su seviyelerindeki yükseklik farkları toplanarak, gelgit gücünün etkisi altında elektrik üretilir.
4. Piston akışlı enerji santrali: Sel, gelgit ve diğer yükselen su dönemlerinden yararlanarak büyük miktarda suyu hızla enjekte eder, kısa sürede baş düşmesiyle hızlı bir şekilde elektrik üreterek geçici pik elektrik talebini karşılar.
Özetle, hidroelektrik santraller temizlik, yenilenebilirlik ve istikrar gibi özelliklere sahip önemli bir temiz enerji kaynağı olup, yapım yöntemlerine ve su enerjisinden yararlanma biçimlerine göre sınıflandırılmaktadır.
Hidroelektrik santrallerinde barajların birkaç ana biçimi vardır:
1. Yerçekimi barajı: Beton veya taş gibi malzemelerden inşa edilen ve yerçekimi yoluyla su basıncını taşıyan dikey bir duvardır. Yerçekimi barajları genellikle nispeten sağlamdır, ancak daha fazla yapı malzemesi ve arazi alanı gerektirir. Karakteristik özelliği, baraj tabanının geniş ve baraj tepesinin dar olmasıdır, bu da nehir vadilerinin her iki tarafının iyi kaya temelleriyle desteklendiği durumlar için uygundur.
2. Kemer barajı: Eğimli duvarlardan oluşan ve su basıncını kemer yapısı aracılığıyla dağıtan bir baraj türüdür. Bir kemer barajı inşa ederken, önce geçici bir kemer şeklinde ahşap kalıp inşa etmek ve ardından bunu oluşturmak için üzerine beton dökmek gerekir. Kemer barajları, daha az arazi işgali ve iyi sismik performans gibi avantajlarıyla dar ve yüksek kanyon alanları için uygundur.
3. Toprak-kaya barajı: Toprak ve taş malzemelerin birikmesiyle oluşan bir baraj türüdür ve iç kısmı su sızıntısını önlemek için sızıntı önleyici önlemler alır. Toprak-kaya barajları az miktarda çimento ve diğer malzemeleri tüketir, ancak baraj gövdesinin katılaşmasını tamamlaması uzun zaman alır. Toprak-kaya barajları nispeten düz su akışına ve dağlık araziye sahip alanlar için uygundur.
4. Saptırma barajı: Su akışını yönlendirmek için kullanılan küçük bir bölmedir ve şekli ve yapısı bir barajdan farklıdır. Saptırma barajları genellikle suyu enerji santrallerine veya sulama amaçlarına yönlendirmek için nehirlerin ortasına inşa edilir. Saptırma barajı genellikle daha alçaktır ve kullanılan malzemeler de nispeten hafiftir.
Genel olarak, çeşitli hidroelektrik baraj türlerinin uygulanabilir senaryoları ve avantajları ve dezavantajları vardır. Hangi baraj türünün seçileceği yerel jeolojik koşullara, hidrolojik ve iklim koşullarına ve diğer gerçek koşullara dayanmalıdır.
Bir hidroelektrik santralinin merkez sistemi genellikle aşağıdaki parçalardan oluşur:
1. Rezervuar: Su kaynaklarının depolanması ve elektrik üretimi için gerekli suyun sağlanmasından sorumludur.
2. Taşkın tahliye tesisleri: Rezervuarın su seviyesini ve akışını kontrol etmek, rezervuarın güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak ve taşkın gibi afetlerin oluşmasını önlemek için kullanılır.
3. Yönlendirme sistemi: Elektrik üretmek için rezervuardan güç üretim ünitesine su verin. Su yönlendirme sistemi, su girişi, giriş kanalı, basınç boru hattı ve düzenleme vanası gibi ekipmanları içerir.
4. Jeneratör seti: Verilen su enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren cihazdır.
5. İletim sistemi: Jeneratör setinin ürettiği elektrik enerjisi kullanıcıya iletilir.
6. Kontrol sistemi: Otomatik kontrol sistemleri, izleme aletleri ve bilgisayar kontrol sistemleri dahil olmak üzere hidroelektrik santrallerinin işletimini izleyen, düzenleyen ve kontrol eden sistem.
Hidroelektrik santrallerinin varlık değerlendirmesinde dikkate alınması gereken hususlar şunlardır:
1. Hidroelektrik santrallerinin coğrafi konumu: Hidroelektrik santrallerinin coğrafi konumu, değerlerini etkileyen temel faktörlerden biridir. Farklı coğrafi konumlardaki hidroelektrik santrallerinin karşılaştığı piyasa ortamında ve politika desteğinde önemli farklılıklar olabilir ve bunların tam olarak dikkate alınması gerekir.
2. Hidroelektrik santrallerinin teknik parametreleri: Hidroelektrik santrallerinin kurulu gücü, su yüksekliği, debisi ve diğer teknik parametreleri, elektrik üretim kapasitelerini ve ekonomik faydalarını doğrudan etkiler ve kapsamlı bir anlayış ve bilimsel değerlendirme gerektirir.
3. Şebekeye bağlantı durumu: Hidroelektrik santrallerinin şebekeye bağlantı durumu, elektrik üretim gelirleri ve işletme maliyetleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olup, şebeke kararlılığı, iletim hattı uzunluğu ve trafo kapasitesi gibi faktörlerin tam olarak dikkate alınması gerekmektedir.
4. İşletme ve bakım yönetimi: Hidroelektrik santrallerinin ekipman durumu, bakım durumu ve emniyet üretim kayıtları, değerlerinin değerlendirilmesinde önemli göstergelerdir ve kapsamlı bir denetim ve değerlendirme gerektirir.
5. Politika ve düzenleyici durum: Hidroelektrik santrallerinin bulunduğu politika ve düzenleyici ortam, özellikle sübvansiyon politikaları, vergi teşvikleri ve çevresel uyum gibi politika destekleri açısından, santrallerin değeri üzerinde farklı derecelerde etkiye sahip olacaktır.
6. Finansal durum: Bir hidroelektrik santralinin finansal durumu, yatırım, finansman, işletme maliyetleri, elektrik üretim geliri ve diğer hususlar dahil olmak üzere değerini etkileyen önemli faktörlerden biridir.
7. Rekabet durumu: Hidroelektrik santrallerinin bulunduğu piyasa rekabet durumu, elektrik üretim gelirleri ve piyasa konumları üzerinde de farklı derecelerde etkiye sahip olacaktır. Piyasa rekabet ortamı ve büyük rakiplerin durumu hakkında kapsamlı bir anlayışa sahip olmak gerekir.
Özetle, hidroelektrik santrallerinin varlık değerlemesinde çok sayıda faktörün göz önünde bulundurulması, kapsamlı bir şekilde analiz edilmesi ve gerçek değerlerinin belirlenmesi gerekmektedir.
Yayınlanma zamanı: May-06-2023
