2021 Lipoti Malosi'aga Suavai a le Lalolagi

Aotelega
Ole eletise ole eletise ole auala ole gaosiga ole eletise e faʻaogaina ai le malosi ole vai e faʻaliliu ai ile eletise. O lona fa'avae o le fa'aogaina lea o le pa'u o le vai (malosi malosi) e tafe i lalo o le gaioiga o le kalave (kinetic energy), e pei o le ta'ita'iina o vai mai puna maualuga e pei o vaitafe po'o faatanoa i tulaga maualalo. O le vai tafe e fa'aoso ai le turbine e ta'amilo ma fa'aulu le afi afi e fa'aola ai le eletise. O le vai maualuga e sau mai le vevela o le la ma faʻafefe ai le vai maualalo, o lea e mafai ai ona manatu o loʻo faʻaaogaina le malosi o le la. Ona o lona tekinolosi matua, o le taimi nei o le malosi faʻafouina sili ona faʻaaogaina i le sosaiete o tagata.
E tusa ai ma le faauigaga a le International Commission on Large Dams (ICOLD) o se faatanoa tele, o se faatanoa e faauigaina o soo se faatanoa e maualuga atu i le 15 mita (mai le pito pito i lalo o le faavae seia oo i le pito i luga o le faatanoa) po o se faatanoa e maualuga lona maualuga i le va o le 10 ma le 15 mita, lea e fetaui ma se tasi o tulaga nei:
O le umi o le fatafatafata e le tatau ona itiiti ifo i le 500 mita;

Ole malosi ole faatanoa e fausia e le vai e le tatau ona itiiti ifo ile 1 miliona kupita mita;
⑶ Ole maualuga ole tafega o lologa e pulea e le vai e le tatau ona itiiti ifo ile 2000 kupita mita ile sekone;
O le fa'afitauli o le fa'avae vai e matua faigata lava;
O le mamanu o lenei faatanoa e tulaga ese.

E tusa ai ma le lipoti a le BP2021, o le eletise eletise o le lalolagi e 4296.8/26823.2=16.0% o le gaosiga o le malosi o le lalolagi i le 2020, maualalo ifo nai lo le gaosiga o le koale (35.1%) ma le gaosiga o le kesi (23.4%), tulaga lona tolu i le lalolagi.
I le 2020, o le eletise eletise eletise na sili ona tele i Asia i Sasaʻe ma le Pasefika, e tusa ma le 1643/4370=37.6% o le aofaʻi o le lalolagi.
O le atunuu e sili ona maualuga le gaosiga o le eletise i le lalolagi o Saina, sosoo ai ma Pasila, Amerika, ma Rusia. I le 2020, o le gaosiga o le eletise a Saina e 1322.0/7779.1=17.0% o le aofaʻi o le eletise a Saina.
E ui lava ina tulaga muamua Saina i le lalolagi i le tulaga o le gaosiga o le eletise, e le maualuga i le fausaga o le eletise a le atunuu. O atunuu e sili ona maualuga le gaosiga o le eletise i le aofaʻi o le eletise i le 2020 o Pasila (396.8/620.1=64.0%) ma Kanata (384.7/643.9=60.0%).
I le 2020, o le gaosiga o le eletise a Saina na tele lava ina faʻauluina le koale (e tusa ma le 63.2%), sosoo ai ma le eletise (17.0%), faʻamauina mo le 1322.0/4296.8=30.8% o le aofaʻi o le gaosiga o le suavai. E ui ina tulaga muamua Saina i le lalolagi i le gaosiga o le eletise, ae e leʻi oʻo i lona maualuga. E tusa ai ma le lipoti a le World Energy Resources 2016 na tuʻuina mai e le World Energy Council, o le 47% o punaoa eletise a Saina e leʻi faʻaleleia.

Fa'atusatusaga o le fa'atulagaina o le malosi i totonu o le 4 pito i luga ole atunu'u e fa'atupuina ai le eletise ile 2020.
Mai le laulau, e mafai ona iloa ai o le eletise o Saina e 1322.0/4296.8=30.8% o le aofaʻi o le gaosiga o le eletise i le lalolagi, tulaga muamua i le lalolagi. Ae ui i lea, o lona faʻatusatusa i le aofaʻi o le eletise a Saina (17%) e naʻo le maualuga teisi atu nai lo le averesi o le lalolagi (16%).
E fa ituaiga o fa'amu'aga eletise eletise: fa'apalapala vai fa'aeletise eletise, pamu pamu fa'aputuga fau eletise eletise, fa'aputuga fauvai fa'aeletise eletise, ma le fa'atupuina o le tai.

Fa'ata'otoga vai fa'aeletise eletise
Suavai ituaiga vai, e ta'ua foi o le faatanoa vai. O se faatanoa e fausia e ala i le teuina o le vai i totonu o fagafao, ma o lona malosi maualuga e maua mai e fuafua i le eseesega i le va o le voluma faatanoa, tulaga o fafo, ma le maualuga o le vai. O lenei eseesega maualuga e taʻua o le ulu, e lauiloa foi o le ulu poʻo le ulu, ma o le malosi gafatia o le vai e faʻatatau saʻo i le ulu.
I le ogatotonu o le vaitau o le 1970, na lomia ai e le inisinia Farani Bernard Forest de B é lidor le “Building Hydraulics”, lea na faamatalaina ai masini oomi eletise i luga o le sa'o ma le faalava. I le 1771, na tuʻufaʻatasia ai e Richard Arkwright masini eletise, faʻapipiʻi vai, ma faʻaauau le gaosiga e faia se sao taua i le tusiata. Atia'e se faiga falegaosimea ma fa'aaoga faiga fa'aonaponei fa'afaigaluega. I le 1840s, na fausia ai se fesoʻotaʻiga eletise eletise e gaosia ai le eletise ma tuʻuina atu i tagata faʻaoga. E oʻo atu i le faʻaiʻuga o le 19 senituri, ua fausia afi afi ma ua mafai nei ona tuʻufaʻatasia ma masini eletise.

O le poloketi muamua a le lalolagi o le Cragside Country Hotel i Northumberland, Egelani i le 1878, na faʻaaogaina mo faamoemoega moli. I le fa tausaga mulimuli ane, na tatalaina ai le uluai fale eletise tumaoti i Wisconsin, ISA, ma e faitau selau nofoaga eletise eletise na faʻaaogaina mulimuli ane e faʻamalamalamaina ai le lotoifale.
Shilongba Hydropower Station o le nofoaga muamua lea o le eletise i Saina, o loʻo i luga o le Vaitafe o Tanglang i le pito i tua o Kunming City, Yunnan Province. O le fausiaina na amata ia Iulai 1910 (Gengxu tausaga) ma na maua ai le malosiaga i le aso 28 o Me, 1912. O le uluai faʻapipiʻiina o le 480 kW. I le aso 25 o Me, 2006, na faʻamaonia ai e le Fono a le Setete le Shilongba Hydropower Station e aofia ai i le vaega lona ono o vaega autu o le puipuiga o mea faʻaleaganuʻu a le atunuʻu.
E tusa ai ma le lipoti a le REN21's 2021, o le malosi faʻapipiʻiina o le eletise i le 2020 o le 1170GW, faʻatasi ai ma Saina na faʻateleina i le 12.6GW, e tusa ma le 28% o le aofaʻi o le lalolagi, maualuga atu nai lo Pasila (9%), Amerika (7%), ma Kanata (9.0%).
E tusa ai ma faʻamaumauga a le BP 2021, o le gaosiga o le eletise eletise i le lalolagi i le 2020 e 4296.8 TWh, lea o le eletise eletise eletise a Saina e 1322.0 TWh, e tusa ma le 30.1% o le aofaʻi o le lalolagi.
O le gaosiga o le eletise o se tasi lea o puna'oa autu o le gaosiga o le eletise i le lalolagi atoa ma o le puna sili lea o le malosi mo le gaosiga o malosiaga fa'afouina. E tusa ai ma fuainumera 2021 a le BP, o le gaosiga o le eletise i le lalolagi atoa i le 2020 o le 26823.2 TWh, lea o le eletise eletise eletise e 4222.2 TWh, faʻamauina mo le 4222.2/26823.2=15.7% o le aofaʻi atoa o le eletise.
O fa'amaumauga nei mai le International Commission on Dams (ICOLD). E tusa ai ma le resitalaina ia Aperila 2020, o loʻo i ai nei 58713 dams i le lalolagi atoa, ma Saina e 23841/58713=40.6% o le aofaʻi atoa.
E tusa ai ma faʻamaumauga a le BP 2021, i le 2020, o le eletise eletise a Saina e 1322.0/2236.7=59% o le eletise faʻafouina a Saina, o loʻo nofoia le tulaga sili i le gaosiga o malosiaga faʻafouina.
E tusa ai ma le International Hydropower Association (iha) [2021 Hydropower Status Report], i le 2020, o le aofaʻi o le gaosiga o le eletise i le lalolagi o le a oʻo atu i le 4370TWh, lea o Saina (31% o le aofaʻi o le lalolagi), Pasila (9.4%), Kanata (8.8%), le Iunaite Setete (6.7%), Rusia (4.5%), Initia (3.5%), Nouei (3.5%), Nouei (3.5%). (2.0%), Farani (1.5%) ma isi mea o le a sili ona tele le gaosiga o le eletise.

I le 2020, o le itulagi o loʻo i ai le tele o eletise eletise eletise i le lalolagi o Asia i Sasaʻe ma le Pasefika, e tusa ma le 1643/4370=37.6% o le aofaʻi atoa; Faatasi ai ma i latou, o Saina e sili ona taʻutaʻua, e tusa ma le 31% o le aofaʻi atoa o le lalolagi, faʻamaumauga mo le 1355.20/1643=82.5% i lenei itulagi.
Ole aofa'i ole gaosiga ole eletise e fa'atatau ile aofa'i ole gafatia fa'apipi'i ma le gafatia fa'apipi'iina ole teuina o pamu. O Saina o loʻo i ai le malosi tele o le eletise eletise eletise i le lalolagi, ma o le mea moni, o lona gafatia faʻapipiʻi ma le pamu pamu e faʻapipiʻi muamua foi i le lalolagi. E tusa ai ma le International Hydroelectric Association (iha) 2021 Hydroelectric Power Status Report, o le faʻapipiʻiina e Saina o le eletise eletise (e aofia ai le pamu pamu) na oʻo i le 370160MW i le 2020, faʻamaumauga mo le 370160/1330106=27.8% o le aofaʻi o le lalolagi, tulaga muamua i le lalolagi.
O le Three Gorges Hydropower Station, o le fale eletise aupito tele i le lalolagi, o lo'o i ai le tele o malosiaga e gaosia ai le suavai i Saina. O le Three Gorges Hydropower Station o lo'o fa'aogaina ai le 32 Francis turbine, ta'i 700MW, ma le lua 50MW turbine, fa'atasi ai ma le malosi fa'apipi'i o le 22500MW ma le maualuga o le vai e 181m. Ole malosi ole gaosiga ile 2020 ole 111.8 TWh, ma le tau faufale ole ¥ 203 piliona. O le a faamaeaina i le 2008.
E fa nofoaga fa'alelalolagi fa'alelalolagi ua fausia i le Yangtze River Jinsha River vaega o Sichuan: Xiangjiaba, Xiluodu, Baihetan, ma Wudongde. O le aofa'i o malosiaga fa'apipi'i o nei nofoaga fa'a eletise e fa e 46508MW, e 46508/22500=2.07 taimi na fa'apipi'iina ai le Tolu Gorges Hydropower Station o le 22500MW. O lona gaosiga fa'aletausaga e 185.05/101.6=1.82 taimi. O Baihetan o le nofoaga lona lua lea e sili ona telē i Saina pe a uma le fale eletise e tolu Gorges.
I le taimi nei, o le Three Gorges Hydropower Station i Saina o le fale eletise sili ona tele i le lalolagi. I totonu o le 12 pito i luga ole eletise eletise i le lalolagi, o Saina e ono nofoa. O le Faatanoa o Itaipu, lea ua leva ona tulaga lua i le lalolagi, ua tulei i le tulaga tolu e le Baihetan Dam i Saina.

Ole fale eletise masani ile eletise ole vai ile lalolagi ile 2021
E 198 fale eletise o lo'o i ai le malosi fa'apipi'i e sili atu i le 1000MW i le lalolagi, lea e maua ai e Saina le 60, e tusa ma le 60/198=30% o le aofa'i o le lalolagi. Sosoo ai Pasila, Kanata, ma Rusia.
E 198 fale eletise o lo'o i ai le malosi fa'apipi'i e sili atu i le 1000MW i le lalolagi, lea e maua ai e Saina le 60, e tusa ma le 60/198=30% o le aofa'i o le lalolagi. Sosoo ai Pasila, Kanata, ma Rusia.
E 60 fale eletise e iai le malosi fa'apipi'i e sili atu i le 1000MW i Saina, aemaise lava 30 i le Vaitafe o Yangtze, fa'amauina mo le afa o fale eletise a Saina ma le malosi fa'apipi'i e sili atu i le 1000MW.

La'au eletise eletise fa'atasi ma le malosi fa'apipi'i e silia ma le 1000MW na fa'atinoina i Saina
O le alu i luga o le vai mai le Gezhouba Dam ma sopoia le auvai o le Vaitafe o Yangtze e ala i le Three Gorges Dam, o le malosi autu lea o le eletise mai Saina mai sisifo i sasaʻe, ma le tele foi o le lalolagi eletise eletise: e tusa ma le 90 hydropower stations i le autu o le Vaitafe o Yangtze, e aofia ai Gezhouba Dam ma le Vaitafe e tolu i le Vaitafe o Wuling1, 10, 10. i le Vaitafe o Minjiang, 25 i le Vaitafe o Dadu, 21 i le Vaitafe o Yalong, 27 i le Vaitafe o Jinsha, ma le 5 i le Vaitafe o Muli.
O Tajikistan e iai le faatanoa faanatura aupito maualuga i le lalolagi, le Usoi Dam, ma le maualuga e 567m, lea e 262m maualuga atu nai lo le faatanoa aupito maualuga o lo o i ai nei, le Jinping Level 1 Dam. O le Usoi Dam na fausia ia Fepuari 18, 1911, ina ua tupu se mafuie 7.4 i Sarez, ma o se faatanoa eleele solo i luga o le Vaitafe o Murgab na poloka ai le tafe o le vaitafe. Na mafua ai le tele o eleele solo, poloka le Vaitafe o Murgab, ma fausia ai le faatanoa aupito maualuga i le lalolagi, le Usoi Dam, ma fausia ai le Vaituloto o Sares. Ae paga lea, e leai ni lipoti o le gaosiga o le eletise eletise.
I le 2020, sa i ai 251 vai ma le maualuga maualuga e sili atu i le 135m i le lalolagi. O le faatanoa aupito maualuga i le taimi nei o le Jinping-I Dam, o se faatanoa faaofuofu e 305 mita le maualuga. Sosoo ai ma le Nurek Dam i luga o le Vakhsh River i Tajikistan, ma le umi o le 300m.

O le faatanoa aupito maualuga i le lalolagi i le 2021
I le taimi nei, o le faatanoa aupito maualuga i le lalolagi, o le Jinping-I Dam i Saina, e 305 mita le maualuga, ae e tolu faatanoa o loo fausia o loo sauni e sili atu. O lo'o fa'aauau pea Rogun Dam o le a avea ma fa'atanoa aupito maualuga i le lalolagi, o lo'o i luga o le Vakhsh River i le itu i saute o Tajikistan. O le faatanoa e 335m le maualuga ma na amata fausia i le 1976. Ua fuafuaina e amata mai le 2019 i le 2029, ma le tau o le fausiaina o le 2-5 piliona tala Amerika, o se malosiaga faʻapipiʻi o le 600-3600MW, ma le gaosiga o le eletise faaletausaga o le 17TWh.
O le lona lua o le Bakhtiari Dam o loʻo fausia i luga o le Vaitafe o Bakhtiari i Iran, ma le maualuga o le 325m ma le 1500MW. O le tau o le poloketi e 2 piliona tala Amerika ma le gaosiga o le eletise faaletausaga o le 3TWh. O le faatanoa lona tolu aupito tele i luga o le Vaitafe o Dadu i Saina o le Shuangjiangkou Dam, ma le maualuga o le 312m.

O lo'o fausia se faatanoa e silia ma le 305 mita
O le faatanoa aupito maualuga o le kalave i le lalolagi i le 2020 o le Grande Dixence Dam i Suitiselani, ma le maualuga e 285m.
O le faatanoa pito sili ona tele i le lalolagi o loʻo i ai le maualuga o le teuina o vai o le Kariba Dam i luga o le Vaitafe o Zambezi i Zimbabwe ma Zambezi. Na fausia i le 1959 ma o loʻo i ai le vai e teu ai le 180.6 km3, sosoo ai ma le Bratsk Dam i luga o le Vaitafe o Angara i Rusia ma le Akosombo Dam i luga o le Vaituloto o Kanawalt, faʻatasi ai ma le teuina o le 169 km3.

O le faatanoa aupito tele i le lalolagi
O le Tolu Gorges Dam, o loʻo i luga o le vaitafe tele o le Yangtze River, o loʻo i ai le tele o mea e teu ai vai i Saina. Na maeʻa i le 2008 ma o loʻo i ai le malosi e teu ai le vai e 39.3km3, faʻavasega le 27 i le lalolagi.
O le faatanoa tele i Saina
O le faatanoa aupito tele i le lalolagi o le Tarbela Dam i Pakisitana. Na fausia i le 1976 ma e iai lona fausaga e 143 mita le maualuga. O le vai e 153 miliona kupita mita ma le malosi fa'apipi'i e 3478MW.
O le tino sili ona tele i Saina o le Three Gorges Dam, lea na maeʻa i le 2008. O le fausaga e 181 mita le maualuga, o le dam volume e 27.4 miliona kupita mita, ma le faʻapipiʻiina o le 22500 MW. Tulaga 21 i le lalolagi.

O le tino vaituloto aupito tele i le lalolagi
O le Vaitafe o Congo e tele lava ina aofia ai le Democratic Republic of Congo. E mafai e le Democratic Republic of Congo ona atia'e se malosiaga fa'apipi'i a le atunu'u e 120 miliona kilowatts (120000 MW) ma se fa'aletausaga fa'aletausaga o le 774 piliona kilowatt itula (774 TWh). Amata mai Kinshasa i le maualuga o le 270 mita ma oʻo atu i le vaega o Matadi, o le vaitafe e vaapiapi, ma auvai tifato ma tafega vai. O le loloto aupito maualuga e 150 mita, ma le mataua e tusa ma le 280 mita. O le tafe o le vai e suia i taimi uma, lea e matua aoga tele mo le atinaʻeina o le eletise. E tolu vaega o nofoaga tetele o le suavai ua fuafuaina, ma o le tulaga muamua o le vai o Pioka, o loo i luga o le tuaoi i le va o le Democratic Republic of Congo ma le Republic of Congo; O le tulaga lona lua o Grand Inga Dam ma le tulaga lona tolu o Matadi dam o loʻo i ai uma i le Democratic Republic of Congo. O le Pioka Hydropower Station o loʻo faʻaaogaina le vai o 80 mita ma fuafua e faʻapipiʻi iunite 30, faʻatasi ai ma le aofaʻi atoa o le 22 miliona kilowatts ma le faʻaletausaga faʻaletausaga o le 177 piliona kilowatt itula, ma le Democratic Republic of Congo ma le Republic of Congo e mauaina le afa taʻitasi. Matadi Hydropower Station faʻaaogaina le vai o le 50 mita ma fuafua e faʻapipiʻi iunite 36, faʻatasi ai ma le aofaʻi atoa o le 12 miliona kilowatts ma le gaosiga o le eletise faaletausaga o 87 piliona kilowatt itula. O le vaega o Yingjia rapids, ma le pa'ū o le 100 mita i totonu o le 25 kilomita, o le vaega o le vaitafe o loʻo i ai le tele o punaoa eletise i le lalolagi.
E tele atu fale eletise eletise i le lalolagi nai lo le Tolu Gorges Dam e leʻi maeʻa
O le Vaitafe o Yarlung Zangbo o le vaitafe sili lea ona umi i Saina, o loʻo i totonu o le Tibet Autonomous Region, ma o se tasi o vaitafe sili ona maualuga i le lalolagi. O le mea moni, pe a maeʻa le Yarlung Zangbo River Hydropower Station, o le a oʻo atu le malosi faʻapipiʻi i le 50000 MW, ma o le gaosiga o le eletise o le a tolu taimi o le tolu Gorges Dam (98.8 TWh), e oʻo atu i le 300 TWh, lea o le a avea ma nofoaga sili ona tele i le lalolagi.
O le Vaitafe o Yarlung Zangbo o le vaitafe sili lea ona umi i Saina, o loʻo i totonu o le Tibet Autonomous Region, ma o se tasi o vaitafe sili ona maualuga i le lalolagi. O le mea moni, pe a maeʻa le Yarlung Zangbo River Hydropower Station, o le a oʻo atu le malosi faʻapipiʻi i le 50000 MW, ma o le gaosiga o le eletise o le a tolu taimi o le tolu Gorges Dam (98.8 TWh), e oʻo atu i le 300 TWh, lea o le a avea ma nofoaga sili ona tele i le lalolagi.
O le Vaitafe o Yarlung Zangbo na toe faaigoaina o le "Brahmaputra River" ina ua uma ona tafe mai le teritori o Luoyu ma agai atu i Initia. Ina ua uma ona tafe atu i Bangladesh, na toe faaigoa "Jamuna River". Ina ua uma ona liliu ma le Vaitafe o Ganges i lona teritori, sa tafe atu i le Fagaloa o Bengal i le Vasa Initia. O le umi atoa o le 2104 kilomita, faatasi ai ma le umi o le vaitafe o le 2057 kilomita i Tibet, o le aofaʻi o le pa'ū o le 5435 mita, ma le averesi o le slope tulaga muamua i vaitafe tetele i Saina. O le faatanoa e faʻalauteleina i le itu i sasaʻe-sisifo, ma le maualuga maualuga o le sili atu i le 1450 kilomita mai sasaʻe i sisifo ma le maualuga maualuga o le 290 kilomita mai matu i saute. O le maualuga maualuga e tusa ma le 4500 mita. O le laufanua e maualuga i sisifo ma maualalo i sasaʻe, ma le pito i lalo i saute sasaʻe. O le aofaiga atoa o le vaitafe e 240480 kilomita faatafafa, e tusa ma le 20% o le aofaʻi atoa o vaitaele uma i Tibet, ma e tusa ma le 40.8% o le aofaʻi atoa o le vaitafe i fafo i Tibet, o le tulaga lima i totonu o vaitafe uma i Saina.
E tusa ai ma faʻamaumauga 2019, o atunuʻu e sili ona maualuga le faʻaaogaina o le eletise i tagata taʻitasi i le lalolagi o Iceland (51699 kWh/tagata) ma Nouei (23210 kWh/tagata). E fa'alagolago Iceland ile geothermal ma le eletise eletise eletise; O Nouei e fa'alagolago i le eletise, lea e fa'atatau i le 97% o le gaosiga o le eletise a Nouei.
O le malosi o le fausaga o atunuu o loʻo lokaina Nepal ma Bhutan, e latalata i Tibet i Saina, e le faʻalagolago i suauʻu faʻasolosolo, ae i luga oa latou punaoa eletise. Ole eletise ole vai e le gata ole fa'aoga ile atunu'u, ae fa'apea fo'i e fa'atau atu i fafo.

Fa'ato'a fa'aputuga eletise eletise fa'aola
Pumped storage hydropower o se auala e teu ai le malosi, ae le o se auala gaosi eletise. A maualalo le manaʻoga mo le eletise, o le tele o le gaosiga o le eletise e faʻaauau pea ona gaosia le eletise, faʻamalosi le pamu eletise e pamu vai i se tulaga maualuga mo le teuina. A maualuga le mana'oga mo le eletise, o le vai maualuga e fa'aaogaina mo le gaosiga o le eletise. O lenei metotia e mafai ona faʻaleleia ai le faʻaogaina o seti afi ma e taua tele i pisinisi.
O le teuina o pamu o se vaega taua o faiga faʻaonaponei ma le lumanaʻi mama mama. O le faʻateleina o le faʻafouina o malosiaga faʻafouina e pei o le matagi ma le malosi o le la, faʻatasi ai ma le suia o afi faʻaleaganuʻu, ua faʻateleina ai le mamafa o le eletise ma faʻamamafaina ai le manaʻomia o pamu e teu ai "maa vai".
O le aofaʻi o le gaosiga o le eletise eletise e faʻatatau saʻo i le gafatia faʻapipiʻiina o pamu pamu ma e fesoʻotaʻi ma le aofaʻi o pamu pamu. I le 2020, e 68 o loʻo faʻaogaina ma 42 o loʻo fausiaina i le lalolagi atoa.
O le gaosiga o le eletise eletise a Saina e tulaga muamua i le lalolagi, o le mea lea o le numera o pamu eletise o loʻo faʻaogaina ma o loʻo fauina e tulaga muamua i le lalolagi. Sosoo ai Iapani ma Amerika.

O le nofoaga tele e teu ai pamu pamu i le lalolagi o le Bath County Pumped Storage Station i le Iunaite Setete, faatasi ai ma le malosi faʻapipiʻi o le 3003MW.
O le nofoaga sili ona tele e teu ai pamu i Saina o le Huishou Pumped Storage Power Station, faʻatasi ai ma le faʻapipiʻiina o le 2448MW.
O le nofoaga lona lua e teu ai pamu pamu i Saina o le Guangdong Pumped Storage Power Station, faʻatasi ai ma le faʻaogaina o le 2400MW.
O fale eletise e teu ai oloa a Saina o loʻo fauina e tulaga muamua i le lalolagi. E tolu nofoaga e iai le malosi faʻapipiʻi e sili atu i le 1000MW: Fengning Pumped Storage Power Station (3600MW, maeʻa mai le 2019 i le 2021), Jixi Pumped Storage Power Station (1800MW, maeʻa i le 2018), ma Huanggou Pumped Storage Power Station (1200MW, maeʻa i le 2019).
O le nofoaga aupito maualuga i le lalolagi e pamuina ai le eletise o le Yamdrok Hydropower Station, o lo'o i Tibet, Saina, i le maualuga e 4441 mita.

00125

Vaitafe vai eletise gaosiga
O le Run of the River hydropower (ROR), lea e ta'ua o le Runoff hydropower, o se ituaiga eletise eletise e fa'alagolago i le suavai ae na'o le mana'omia o sina vai pe le mana'omia le teuina o le tele o vai mo le gaosiga o le eletise. Vaitafe tafega eletise eletise toetoe lava a le manaʻomia le teuina o vai pe naʻo le manaʻomia o le fausiaina o nofoaga laiti e teu ai vai. Pe a fausia ni nofoaga laiti e teu ai vai, o nei nofoaga e teu ai vai e taʻua o vaitaele fetuutuunai po o muai vaitaele. Ona o le leai o ni nofoaga tetele e teu ai vai, o le gaosiga o le malosi o le vaitafe e matua maaleale lava i suiga o le vai i le vaitau o le vai. O lea la, e masani ona faauigaina fale eletise o vaitafe e pei o puna'oa tuto'atasi. Afai e fausia se vaita'ele fa'atonutonu i totonu o se fale eletise e mafai ona fa'atonutonu le tafega o le vai i so'o se taimi, e mafai ona fa'aaogaina e fai ma fale eletise sele maualuga po'o se fale eletise uta uta.
O le Sichuan flow hydropower station i le lalolagi o le Jirau Dam i luga o le Vaitafe o Madeira i Pasila. O le vai e 63m le maualuga, 1500m le umi, ma le 3075MW fa'apipi'i gafatia. Na maeʻa i le 2016.
O le lona tolu tele o vaitafe eletise eletise i le lalolagi o le Chief Joseph Dam i luga o le Vaitafe o Columbia i le Iunaite Setete, ma le maualuga o le 72 mita, o le umi o le 1817 mita, o le faʻapipiʻiina o le 2620 MW, ma le gaosiga o le eletise faaletausaga o le 9780 GWh. Na maeʻa i le 1979.
O le pito sili ona tele Sichuan style hydropower station i Saina o le Tianshengqiao II Dam, o loʻo i luga o le Vaitafe o Nanpan. O le faatanoa e 58.7m le maualuga, o le umi e 471m, o le voluma o le 4800000m3, ma le malosi fa'apipi'i e 1320MW. Na maeʻa i le 1997.

Tidal power generation
O le malosi o le tai e mafua mai i le siisii ​​ma le pa'u o le suasami o le sami e mafua mai i tai. E masani lava, o faatanoa e fausia e gaosia ai le eletise, ae o loʻo iai foi le faʻaogaina saʻo o le tafe o le vai e gaosia ai le eletise. E le tele ni nofoaga i le lalolagi e talafeagai mo le gaosiga o le malosi o le tai, ma e valu nofoaga i Peretania o loʻo fuafua e mafai ona faʻamalieina le 20% o le eletise o le atunuu.
O le fale eletise muamua a le tai o le Lance tidal power plant, o lo'o i Lance, Farani. Na fausia mai le 1960 i le 1966 mo le 6 tausaga. Ole malosi fa'apipi'i ole 240MW.
O le fale eletise aupito tele i le lalolagi o le Sihwa Lake Tidal Power Station i Korea i Saute, faʻatasi ai ma le malosi faʻapipiʻi o le 254MW ma na maeʻa i le 2011.
O le nofoaga muamua o le eletise i Amerika i Matu o Annapolis Royal Generating Station, lea e tu i Royal, Annapolis, Nova Scotia, Kanata, i le faitotoa o le Bay of Fundy. Ole malosi fa'apipi'i e 20MW ma fa'amae'aina ile 1984.
O le fale eletise sili ona tele i Saina o Jiangxia Tidal Power Station, lea o loʻo i le itu i saute o Hangzhou, faʻatasi ai ma le faʻapipiʻiina o le 4.1MW ma le 6 seti. Na amata galue i le 1985.
O le mea muamua i totonu o le vaitafe o le galu o loʻo i ai nei o le North American Rock Tidal Power Demonstration Project na faʻapipiʻiina i le motu o Vancouver, Kanata, ia Setema 2006.
I le taimi nei, o le poloketi eletise sili ona tele i le lalolagi, MeyGen (MeyGen tidal energy project), o loʻo fausia i Pentland Firth, i matu o Sikotilani, ma le faʻapipiʻiina o le 398MW ma e faʻamoemoe e maeʻa i le 2021.
Gujarat, Initia o loʻo fuafua e fausia le nofoaga muamua faʻatau eletise i Asia i Saute. O se fale eletise e iai le malosi faʻapipiʻi o le 50MW na faʻapipiʻiina i le Fagaloa o Kutch i le talafatai i sisifo o Initia, ma na amata le fausiaina i le amataga o le 2012.
O le poloketi o le Penzhin Tidal Power Plant Project i luga o le Kamchatka Peninsula i Rusia o loʻo i ai le malosi faʻapipiʻiina o le 87100MW ma le malosi faʻaletausaga faʻaletausaga o le 200TWh, ma avea ai ma fale eletise sili ona tele i le lalolagi. A mae'a loa, o le a fa'afaina le malosi fa'apipi'i o le fale eletise o lo'o iai nei le Three Gorges Power Station.


Taimi meli: Me-25-2023

Auina mai lau savali ia i matou:

Tusi lau savali iinei ma lafo mai ia i matou