Fa'aogaina o le Micro-Hydropower e foia ai le le lava o le eletise i Chile ma Peru

I tausaga talu ai nei, sa feagai Chile ma Peru ma luitau faifaipea e fesoʻotaʻi ma le tuʻuina atu o le malosi, aemaise lava i nuʻu i tua ma nuʻu mamao o loʻo faʻatapulaʻaina pe le faʻatuatuaina le avanoa i le atunuʻu. E ui o atunuu uma e lua ua faia ni laasaga taua i le atinaʻeina o malosiaga faʻafouina, e aofia ai le la ma le matagi, o le micro-hydropower e ofoina atu se fofo lelei, ae le o faʻaaogaina, e faʻafetaui ai manaʻoga malosi i le lotoifale ma le gafatia ma le lelei.

O le a le Micro-Hydropower?
Micro-hydropower o lo'o fa'atatau i faiga fa'aeletise vai laiti e masani ona gaosia e o'o atu ile 100 kilowatts (kW) ole eletise. E le pei o vai tetele, micro-hydro system e le mana'omia ni atina'e tetele po'o ni fa'atanoa vai tetele. Nai lo lena, latou te faʻaaogaina le tafe masani o vaitafe poʻo vaitafe e faʻaulu ai turbine ma gaosia ai le eletise. O nei faiga e mafai ona fa'apipi'i i tafatafa o nu'u, fa'ato'aga, po'o nofoaga tau alamanuia, e ofoina atu le fa'asoa ma fa'atuatuaina le malosi.

Ole Lu'itau ole Eletise ile Chile ma Peru
O Chile ma Peru o loʻo iai itulagi e faʻaalia e mauga ma taʻapeʻapeina le faitau aofaʻi, e faigata ai ma taugata le faʻalauteleina o le eletise a le atunuʻu. E ui i taumafaiga a le Malo e faaleleia atili le eletise i nuu i tua, o loo iai pea nisi o afioaga e motusia soo le eletise pe faalagolago foi i afi afi tiso, ia e taugata ma e afaina ai le siosiomaga.
I Chile, aemaise lava i itu i saute e pei o Araucanía ma Los Ríos, o nuʻu i tua e masani ona faʻalagolago i fafie poʻo le tiso mo le malosi. E fa'apena fo'i, i mauga maualuluga o Andean o Peru, o le tele o nu'u e tu mamao mai le fa'atotonugalemu o atina'e malosi. O nei tulaga o lo'o fa'amamafaina ai le mana'omia mo vaifofo fa'a-lotoifale, fa'afouina malosi.

00b09

Tulaga lelei ole Micro-Hydropower mo Chile ma Peru
Tele Punaoa Suavai: O atunuu uma e lua o loʻo i ai le tele o vaitafe, vaitafe, ma vai maualuga maualuga e talafeagai mo galuega laiti vai, aemaise lava i Andes.
Aafiaga Fa'alesiosiomaga: Ole micro-hydro system e le mana'omia ai ni pa tetele pe fa'alavelave tele ai fa'anatura. E mafai ona latou fa'aogaina le fa'aogaina o le vai o lo'o i ai i le taimi nei ma sina fa'alavelave.
Tau-Tagata ma Faʻatuatuaina: A maeʻa ona faʻapipiʻiina, o laʻau micro-hydro e ofoina atu tau faʻaoga maualalo ma faʻatuatuaina umi, e masani ona maua ai le malosi 24/7 e le pei o le la poʻo le matagi e faʻalavelave.
Malosiaga Tuto'atasi: E mafai e nu'u ona gaosia a latou lava eletise i le lotoifale, fa'aitiitia ai le fa'alagolago i suau'u tiso po'o laina eletise mamao.
Fa'amanuiaga Fa'aagafesootai ma Tamaoaiga: O le avanoa i le eletise fa'alagolago e mafai ona fa'aleleia atili a'oa'oga, soifua maloloina, fa'ato'aga fa'ato'aga, ma pisinisi laiti i nofoaga e le'o maua.

Fa'aa'oa'oga Manuia ma Avanoa i le Lumana'i
I atunuu uma e lua, ua uma ona faʻaalia e poloketi pailate le faʻaogaina o le micro-hydropower. Faataitaiga:
Chile ua fa'atinoina polokalame fa'aeletise i nu'u i tua e aofia ai le micro-hydro i totonu o nu'u o Mapuche, fa'amalosia i latou i le malosi tuto'atasi ma fa'alauiloa le atina'e gafataulimaina.
Ua lagolagoina e Peru le faʻapipiʻiina o micro-hydro e taʻitaʻia e alaalafaga e ala i faiga faapaaga ma NGO ma faʻalapotopotoga faʻavaomalo, e mafai ai ona maua le eletise mo le faitau afe o aiga i Andes.
O le fa'asiliina o nei taumafaiga e ala i faiga fa'avae lagolago, faiga fa'atupe, ma le fa'atupuina o agava'a fa'apitonu'u e mafai ona fa'asilisili ai lo latou a'afiaga. E ala i le tu'ufa'atasia o le micro-hydro ma isi mea fa'afouina e pei o le la, e mafai ona atia'e faiga fa'atosina e fa'amautinoa atili ai le saogalemu o le malosi.

Fa'ai'uga
Micro-hydropower e fai ma sui o se fofo aoga ma gafataulimaina e fesoasoani ia Chile ma Peru e foia le le lava o le eletise, aemaise lava i nofoaga mamao ma mauga. Faatasi ai ma tupe teu faafaigaluega ma le auai o tagata lautele, o nei faiga laiti e mafai ona faia se sao taua i le ausiaina o le malosi tutusa ma le faʻaleleia o atinaʻe maufe, maualalo-carbon i le itulagi atoa.

 


Taimi meli: Me-09-2025

Auina mai lau savali ia i matou:

Tusi lau savali iinei ma lafo mai ia i matou