Усан цахилгаан станцын үндсэн зарчим нь усны биет дэх усны урсацын зөрүүг ашиглан эрчим хүч хувиргах, өөрөөр хэлбэл гол мөрөн, нуур, далай, бусад усан санд хуримтлагдсан усны энергийг цахилгаан эрчим хүч болгон хувиргах явдал юм. Эрчим хүч үйлдвэрлэхэд нөлөөлж буй гол хүчин зүйлүүд нь урсгалын хурд ба толгой юм. Урсгалын хурд нь тодорхой байршилд нэгж хугацаанд урсан өнгөрөх усны эзэлхүүнийг илэрхийлдэг бол усны өндөр нь цахилгаан үйлдвэрлэхэд ашигладаг усны уналт гэж нэрлэгддэг өндрийн зөрүүг илэрхийлдэг.
Усны эрчим хүч бол сэргээгдэх эрчим хүчний эх үүсвэр юм. Усан цахилгаан эрчим хүч үйлдвэрлэх гэдэг нь дэлхийн гадаргуу дээр ус өндөрөөс доошоо урсаж, энерги ялгаруулдаг байгалийн ус зүйн эргэлтийг ашиглах явдал юм. Усны мөчлөг нь ихэвчлэн жилийн мөчлөгт суурилдаг тул чийглэг жил, хэвийн жил, хуурай жилүүдийн хооронд ялгаа байдаг ч мөчлөгийн мөчлөгийн шинж чанар өөрчлөгдөөгүй хэвээр байна. Иймээс нарны эрчим хүч, салхины эрчим хүч, түрлэгийн эрчим хүч гэх мэт шинж чанартай, сэргээгдэх эрчим хүчд хамаарна.
Усны эрчим хүч нь мөн цэвэр эрчим хүчний эх үүсвэр юм. Усны энерги гэдэг нь усны биед байгалийн жамаар хуримтлагдсан химийн өөрчлөлтөд ордоггүй, түлш хэрэглэдэггүй, хорт бодис ялгаруулдаггүй, байгаль орчныг бохирдуулахгүй, боловсруулах, цахилгаан эрчим хүч болгон хувиргах физик энерги юм. Тиймээс энэ нь цэвэр эрчим хүчний эх үүсвэр юм.
Усан цахилгаан станцууд нь уян хатан, тохиромжтой нээгдэж, хаагдах, эрчим хүчний гаралтыг хурдан тохируулдаг тул эрчим хүчний системийн хамгийн сайн оргил үе, давтамжийн зохицуулалт, онцгой байдлын нөөц тэжээлийн эх үүсвэр юм. Эдгээр нь эрчим хүчний системийн ажиллагааг сайжруулах, эрчим хүчний чанарыг сайжруулах, ослоос урьдчилан сэргийлэхэд онцгой чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Эдгээр нь дулааны эрчим хүч, цөмийн эрчим хүч, фотоволтайк эрчим хүч үйлдвэрлэх болон бусад эх үүсвэрээс өндөр чанартай эрчим хүчний эх үүсвэр юм.
Байгалийн усан цахилгаан станцыг үр ашигтай ашиглахын тулд голын урсацыг зохицуулах, усны урсацыг нэмэгдүүлэх зорилгоор далан, голын гольдролыг өөрчлөх хоолой, ус зайлуулах хоолой зэрэг гидротехникийн байгууламжуудыг барихын өмнө экологийн орчин, технологийн боломж, нийгэм эдийн засгийн хүчин зүйл, ашиглалтын менежментийг цогцоор нь авч үзэх шаардлагатай. Тиймээс төслийн эхний үе шат нь ерөнхийдөө төвөгтэй, их хэмжээний хөрөнгө оруулалт шаарддаг, барилгын ажил урт хугацаатай байдаг ч дууссаны дараа эрчим хүч үйлдвэрлэх үр ашиг өндөр байдаг.
Усан цахилгаан станцыг хөгжүүлэхдээ үерийн хяналт, усалгаа, усан хангамж, усан тээвэр, аялал жуулчлал, загас агнуур, мод бэлтгэл, загасны аж ахуй зэрэг гол мөрний усны нөөцийг цогцоор нь ашиглахыг байнга анхаарч үздэг.
Усан цахилгааны үйлдвэрлэлд гол мөрний урсацын өөрчлөлт нөлөөлж, үерийн болон хуурайшилтын улирлын хооронд эрчим хүчний үйлдвэрлэл ихээхэн ялгаатай байдаг. Иймд томоохон усан цахилгаан станцуудыг барихын тулд том усан сангуудыг барих шаардлагатай бөгөөд энэ нь зөвхөн усны уналтыг дээшлүүлж зогсохгүй жил бүр (эсвэл улирлын чанартай, олон жилийн турш) усны хэмжээг зохицуулж, нойтон болон хуурай улиралд эрчим хүч үйлдвэрлэх тэнцвэргүй байдлын асуудлыг зохих ёсоор шийдвэрлэх боломжтой юм.
Усан цахилгаан эрчим хүч нь Хятадын эдийн засаг, нийгмийн өндөр чанартай хөгжилд маш чухал туслах үүрэг гүйцэтгэдэг. Энэ зууны эхэн үеэс Хятадын усан цахилгаан станцын технологи нь “Үндэсний баялаг” гэгддэг Гурван хавцлын далан зэрэг дэлхийд ямагт тэргүүн эгнээнд явж ирсэн. Шилуоду, Байхэтан, Вүдүндэ, Шянжиаба, Лонтан, Жиньпин II, Ласива зэрэг бусад супер усан цахилгаан станцын төслүүд нь дэлхийд өндөр суурилагдсан хүчин чадалтай.
Шуудангийн цаг: 2024 оны 10-р сарын 18
