Ọhụụ Ọhụrụ na Central Asia Energy: Rise of Micro Hydropower
Dị ka mpaghara ike zuru ụwa ọnụ na-eme ka ngbanwe ya na nkwado, Uzbekistan na Kyrgyzstan na Central Asia na-eguzo n'okporo ụzọ ọhụrụ nke mmepe ume. Site na uto akụ na ụba nke nta nke nta, ọnụ ọgụgụ ụlọ ọrụ Uzbekistan na-agbasawanye, iwu obodo na-aga n'ihu n'ike n'ike, ụkpụrụ obibi ndụ maka ndị ya na-aga nke ọma. N'azụ mgbanwe ndị a dị mma bụ ịrị elu na-aga n'ihu na ọchịchọ ike. Dị ka otu akụkọ si International Energy Agency (IEA) si kwuo, Uzbekistan's ume ọchịchọ amụbawo ihe dị ka 40% n'ime afọ iri gara aga, na ọ na-atụ anya na-abawanye site 50% site 2030. Kyrgyzstan na-eche ihu ngwa ngwa na-eto eto ume, karịsịa n'oge oyi ọnwa, mgbe ike ọkọnọ ụkọ na-akpọ, na ike ụkọ na-eme ihe dị ka a karama nke akụ na ụba na-emepe emepe na-elekọta mmadụ.
Ka isi mmalite ike ọdịnala na-agba mbọ imezu ihe ndị a na-arị elu, ọtụtụ okwu na-apụta ìhè. Uzbekistan, n'agbanyeghị na o nwere ụfọdụ akụrụngwa gas, ọ daberewo ogologo oge na mmanụ ọkụ, na-eche ma ihe ize ndụ nke mbelata akụ na ụba na mmetọ gburugburu ebe obibi. Kyrgyzstan, nke nwere nnukwu ike ọkụ eletrik na ngwakọta ike ya, na-eche nsogbu nke akụrụngwa ịka nká na-arụ ọrụ dị ala, na-eme ka o sie ike izute ọkụ eletrik na-eto eto. N'okwu a, micro hydropower (Micro hydropower) ewepụtala nwayọ dị ka ihe ngwọta ike dị ọcha na nke na-adịgide adịgide na mba abụọ ahụ, nwere ikike nke na-ekwesịghị ileda anya.
Uzbekistan: Ala a na-emebeghị maka obere mmiri mmiri
(1) Nyocha ọnọdụ ike
Usoro ike nke Uzbekistan adịlarị otu, yana gas sitere n'okike na-enweta 86% nke ike ọkọnọ. Ndabere siri ike a n'otu isi iyi ike na-etinye nchekwa ike nke mba ahụ n'ihe egwu. Ọ bụrụ na ahịa gas sitere n'okike nke mba ụwa na-agbanwe ma ọ bụ mwepu gas nke ụlọ na-eche nsogbu, ike ọkụ Uzbekistan ga-emetụta nke ukwuu. Ọzọkwa, iji mmanụ ọkụ eme ihe n'ọtụtụ ebe ebutela mmetọ gburugburu ebe obibi dị egwu, na ikuku carbon dioxide na-arị elu nke ukwuu ma na-ebute nnukwu nrụgide na gburugburu ebe obibi.
Ka nlebara anya zuru ụwa ọnụ maka mmepe na-adigide na-eto, Uzbekistan achọpụtala na ọ dị ngwa ngwa nke mgbanwe ike. Mba ahụ ewepụtala usoro nke usoro mmepe ume, na ebumnuche nke ịbawanye òkè nke ike mmeghari na mkpokọta ọkụ eletrik ya ruo 54% site na 2030. Ihe mgbaru ọsọ a na-enye ohere zuru oke maka mmepe nke obere mmiri mmiri na isi mmalite ndị ọzọ.
(2) Na-enyocha ike Micro Hydropower
Uzbekistan bara ụba na akụrụngwa mmiri, gbadoro anya na oke osimiri Amu Darya na Syr Darya. Dị ka data gọọmentị si kwuo, mba ahụ nwere ike ike ọkụ eletrik dị ihe dị ka ijeri 22 kWh, ma ọnụ ọgụgụ ojiji ugbu a bụ naanị 15%. Nke a pụtara na enwere ohere dị ukwuu maka mmepe obere ọkụ eletrik. N'akụkụ ụfọdụ ugwu, dị ka akụkụ nke Pamir Plateau na ugwu Tian Shan, ebe mgbada ugwu na nnukwu mmiri na-asọpụta na-eme ka ha dị mma maka ịrụ ọdụ ụgbọ mmiri. Ebe ndị a nwere osimiri na-asọ ngwa ngwa, na-enye ebe ike siri ike maka obere sistemu ike mmiri.
Na mpaghara Nukus, enwere nnukwu ọdụ ụgbọ mmiri nwere ike arụnyere 480MW, na-enye nkwado ike dị mkpa maka mmepe akụ na ụba mpaghara. Na mgbakwunye na nnukwu ọdụ ụgbọ mmiri, Uzbekistan na-agbasi mbọ ike na-arụ obere ụlọ ọrụ ike mmiri. Ewuolarị ụfọdụ obere ọdụ ụgbọ mmiri na-arụ ọrụ na mpaghara ndị dịpụrụ adịpụ, na-enye ndị bi na mpaghara ọkụ eletrik kwụsiri ike ma na-eme ka ndụ ha dịkwuo mma. Obere ọdụ ụgbọ mmiri ndị a abụghị naanị na-eji akụrụngwa mmiri mpaghara eme ihe nke ọma kamakwa na-ebelata ịdabere na isi mmalite ike ọdịnala, na-ebelata ikuku carbon.
(3) Nkwado gọọmentị
Iji kwalite mmepe nke ume ọhụrụ, gọọmentị Uzbek ewepụtala usoro usoro iwu. N'ihe gbasara enyemaka ego, gọọmentị na-enye ndị ụlọ ọrụ na-etinye ego na obere ọrụ ike mmiri iji belata ego ntinye ego. Maka ụlọ ọrụ ndị na-ewu ọdụ ụgbọ mmiri dị obere, gọọmentị na-enye nkwado dabere na ikike arụnyere ọdụ ụgbọ ahụ na mmepụta ọkụ, na-agba ume nke ukwuu itinye ego na obere ike mmiri.
Gọọmenti emebekwala ọtụtụ iwu mmasị. N'ihe gbasara ụtụ isi, obere ụlọ ọrụ ike mmiri na-enweta mbelata ụtụ isi, na-ebelata ibu ha. N'oge mmalite nke ọrụ, ụlọ ọrụ ndị a nwere ike ịpụpụ n'ụtụ isi ruo oge ụfọdụ, ma emesịa ha nwere ike ịnụ ụtọ ọnụego ụtụ isi. N'ihe gbasara iji ala, gọọmentị na-ebute ụzọ ịnye ala maka obere ọrụ ike mmiri ma na-enye ụfọdụ mbelata iji ala. Amụma ndị a na-emepụta ebe dị mma maka mmepe nke obere mmiri mmiri.
(4) Ihe ịma aka na ngwọta
N'agbanyeghị nnukwu ikike Uzbekistan na atumatu dị mma maka mmepe obere ike mmiri, a ka nwere ọtụtụ ihe ịma aka. N'akụkụ teknụzụ, obere teknụzụ hydropower na mpaghara ụfọdụ adịla obere oge, yana arụmọrụ dị ala. Ụfọdụ obere ọdụ ụgbọ mmiri ndị meworo agadi nwere akụrụngwa ịka nká, ụgwọ ọrụ dị elu, yana ike ọkụ anaghị akwụsi ike. Iji lebara nke a anya, Uzbekistan nwere ike ime ka mmekorita ya na ụlọ ọrụ teknụzụ mba ụwa sie ike, na-ewebata teknụzụ na akụrụngwa micropower dị elu iji kwalite nrụpụta ike ike. Mmekọrịta ya na mba ndị dị ka China na Germany, bụ ndị nwere ahụmahụ dị elu na obere ike mmiri, nwere ike iweta teknụzụ na akụrụngwa ọhụrụ, kwalite obere ọdụ ụgbọ mmiri nke mba ahụ.
Ụkọ nke ego bụ isi okwu ọzọ. Owuwu nke obere ọrụ ike mmiri chọrọ nnukwu ego itinye ego, na Uzbekistan nwere ọwa ego ego ụlọ nwere oke. Iji nweta ego, gọọmentị nwere ike ịkwado itinye ego na mba ụwa, na-adọta ụlọ ọrụ ego mba ụwa na ụlọ ọrụ itinye ego n'ọrụ micropower. Gọọmentị nwekwara ike ịmepụta ego pụrụ iche iji kwado ọrụ ndị a n'ụzọ ego.
Akụrụngwa ezughị oke bụkwa ihe na-egbochi mmepe micropower. Ụfọdụ mpaghara ndị dịpụrụ adịpụ enweghị mkpuchi grid zuru oke, na-eme ka ọ sie ike ibunye ọkụ eletrik nke obere ike mmiri na-emepụta na mpaghara nwere nnukwu ọchịchọ. Ya mere, Uzbekistan kwesịrị ịbawanye ego na owuwu na ịkwalite akụrụngwa dị ka grids ọkụ, na-eme ka ikike nnyefe ike dịkwuo mma. Gọọmenti nwere ike mee ka owuwu okporo ụzọ dị ngwa site na itinye ego na site na ịdọta ego ọha mmadụ, hụ na ọkụ eletrik na-emepụta site na obere mmiri mmiri nwere ike ibuga ndị na-azụ ahịa nke ọma.
Kyrgyzstan: Ogige na-eto eto maka Micro Hydropower
(1) Nchekwa mmiri nke "Ụlọ Elu Mmiri nke Central Asia"
A maara Kyrgyzstan dị ka “Ụlọ Elu Mmiri nke Ebe Etiti Eshia,” n’ihi ọdịdị ala ya pụrụ iche, bụ́ nke na-enye mmiri n’ụba. Ebe 93% nke ókèala obodo bụ ugwu ugwu, mmiri ozuzo na-adịkarị, glaciers juru ebe niile, na osimiri dị ihe karịrị 500,000 km, Kyrgyzstan nwere nkezi akụ mmiri kwa afọ nke ihe dị ka ijeri 51 m³. Nke a na-eme ka ike mmiri dị na mba ahụ nwee ike ijeri 1,335 kWh, nwere ikike nka nke ijeri 719 kWh yana ikike akụ na ụba nwere ike ruru ijeri 427 kWh. N'etiti mba CIS, Kyrgyzstan nọ n'ọkwa nke atọ, na-esote Russia na Tajikistan, n'ihe gbasara ike mmiri.
Agbanyeghị, ọnụego ojiji akụrụngwa mmiri mmiri Kyrgyzstan dị ugbu a bụ naanị ihe dịka 10%, nke dị nnọọ iche na ike mmiri mmiri ya bara ụba. Ọ bụ ezie na obodo ahụ amalitelarị nnukwu ọdụ ụgbọ mmiri dị ka ọdụ ụgbọ mmiri Toktogul (nke e wuru na 1976, nke nwere nnukwu ike arụnyere), ọtụtụ obere ọdụ ụgbọ mmiri ka na-amalite na mmalite nke mmepe, na ọtụtụ n'ime ike mmiri na-anọgide na-enwetaghị ya.
(2) Ọganiru oru ngo na mmezu
N'afọ ndị na-adịbeghị anya, Kyrgyzstan enwewo ọganihu dị ukwuu n'iwu nke obere ọdụ ụgbọ mmiri. Dị ka ụlọ ọrụ mgbasa ozi Kabar si kwuo, n'afọ 2024, mba ahụ tinyere ọrụ nke obere ọdụ ụgbọ mmiri nwere ike arụnyere 48.3 MW, dịka ọdụ ụgbọ mmiri Bala-Saruu na Issyk-Ata-1. Ka ọ dị ugbu a, mba ahụ nwere ọdụ ụgbọ mmiri 33 na-arụ ọrụ nke nwere ike arụnyere 121.5MW, na njedebe nke afọ a, a na-atụ anya na obere ọdụ ụgbọ mmiri isii ọzọ ga-arụ ọrụ.
Ịmepụta obere ọdụ ụgbọ mmiri ndị a emeela ka ọnọdụ inye ọkụ dị n'ime obodo dịkwuo mma. N'ebe ụfọdụ ugwu ndị dịpụrụ adịpụ, bụ́ ebe ọkụ eletrik na-adịbu ezughị ezu, ndị bi ugbu a na-enweta ọkụ eletrik kwụsiri ike. Ụdị ndụ ndị bi n'ógbè ahụ amụbaala nke ọma, ha anaghịkwa ebi n'ọchịchịrị n'abalị, ebe ngwa ụlọ na-arụ ọrụ nke ọma. Ụfọdụ obere azụmahịa ezinụlọ nwekwara ike ịrụ ọrụ nke ọma, na-etinye ume n'ime akụ na ụba obodo. Na mgbakwunye, obere ọrụ ike mmiri ndị a na-ebelata ịdabere na isi mmalite ike ọdịnala yana mbelata ikuku carbon, na-enye aka nke ọma na nchekwa gburugburu ebe obibi.
(3) Ike nke mmekorita mba ụwa
Imekọ ihe ọnụ mba ụwa ekerewo òkè dị ukwuu na mmepe nke obere mmiri mmiri na Kyrgyzstan. China, dị ka onye mmekọ dị mkpa, soro Kyrgyzstan na-emekọ ihe ọnụ na obere mpaghara mmiri mmiri. Na 7th Issyk-Kul International Economic Forum na 2023, otu ndị ụlọ ọrụ China bịanyere aka na nkwekọrịta na Kyrgyzstan itinye ego ijeri USD 2 ruo 3 n'iwu ọdụ ụgbọ mmiri Kazarman Cascade, nke ga-enwe ụlọ ọrụ ike mmiri anọ nwere ngụkọta arụnyere 1,160 MW ma na-atụ anya na ọ ga-arụ ọrụ site na 2030.
Otu mba dị iche iche dị ka World Bank na European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) nyekwara ego na nkwado teknụzụ maka obere ọrụ ike mmiri na Kyrgyzstan. Kyrgyzstan enyefela ọtụtụ obere ọrụ ọdụ ụgbọ mmiri na EBRD, gụnyere owuwu nke Upper Naryn Dam. EBRD ekwupụtala mmasị n'imejuputa "ọrụ ndụ ndụ" na mba ahụ, gụnyere imeziwanye ihe na mpaghara ike na ọrụ ike mmiri. Imekọ ihe ọnụ nke mba ụwa ọ bụghị naanị na-ebute ego a na-achọsi ike na Kyrgyzstan, na-ebelata ihe mgbochi ego na iwu ụlọ ọrụ, ma na-ewebata nkà na ụzụ dị elu na njikwa njikwa, na-eme ka nhazi na ịrụ ọrụ nke obere ọrụ ike mmiri nke mba ahụ.
(4) Echiche ụkpụrụ mmepe n'ọdịnihu
Dabere na akụ mmiri dị ukwuu nke Kyrgyzstan na mmepe mmepe ugbu a, obere ike mmiri ya nwere atụmanya buru ibu maka mmepe n'ọdịnihu. Gọọmenti ewepụtala ebumnuche mmepe ike doro anya na atụmatụ ịbawanye òkè nke ike mmeghari ume na usoro ike mba na 10% site na 2030. Obere ike mmiri, dị ka akụkụ dị mkpa nke ume ọhụrụ, ga-anọ n'ọnọdụ dị mkpa na nke a.
N'ọdịnihu, na ọganihu nke nkà na ụzụ na-aga n'ihu na imewanye mmekọrịta mba ụwa, a na-atụ anya na Kyrgyzstan ga-emewanye mgbalị ya n'ịzụlite obere akụ mmiri. A ga-ewukwu obere ọdụ ụgbọ mmiri n'ofe mba ahụ, nke ga-eme ka ọ bụghị naanị na-egbo mkpa ume ụlọ na-eto eto, kamakwa ọ ga-abawanye mbupụ ọkụ eletrik ma kwalite ike akụ na ụba obodo. Mmepe nke obere ike mmiri ga-akwalitekwa mmepe nke ụlọ ọrụ ndị metụtara ya, dị ka mmepụta ngwá ọrụ, ịrụ ọrụ injinia, ịrụ ọrụ ike na nhazi, mepụta ohere ọrụ, ma kwalite mmepe dịgasị iche iche nke akụ na ụba.
Atụmanya Ahịa: Ohere na ihe ịma aka na-adịkọ ọnụ
(I) Ohere nkịtị
Site n'echiche nke mkpa mgbanwe ume, Uzbekistan na Kyrgyzstan na-eche ọrụ dị ngwa ngwa nke ịhazi nhazi ike ha. Ka nlebara anya nke ụwa na mgbanwe ihu igwe na-aga n'ihu na-abawanye, ibelata ikuku carbon na ịzụlite ike dị ọcha aghọwo nkwenye zuru ụwa ọnụ. Mba abụọ a anabataghachila omume a nke ọma, na-enye ohere dị mma maka mmepe nke Micro hydropower. Dị ka isi iyi ike dị ọcha na nke a na-emegharịghachi, obere ike mmiri nwere ike ibelata ịdabere na ike fosil ọdịnala ma belata ikuku carbon, nke kwekọrọ na ntụzịaka nke mgbanwe ike na mba abụọ ahụ.
N'ihe gbasara amụma dị mma, gọọmentị abụọ ewepụtala usoro iwu iji kwado mmepe nke ume ọhụrụ. Uzbekistan ewepụtala ebumnuche mmepe ume ọhụrụ doro anya, na-eme atụmatụ ịbawanye oke nke ike mmeghari ike na mkpokọta ike ruo 54% site na 2030, ma nye nkwado na amụma mmasị maka obere ọrụ ike mmiri. Kyrgyzstan ewepụtala mmepe ume ọhụrụ n'ime atụmatụ mba ya, na-eme atụmatụ ịbawanye òkè nke ike mmeghari ume na usoro ike mba ruo 10% site na 2030, ma nyekwa nkwado siri ike maka owuwu nke obere ọrụ ike mmiri, kwalite nkwado nke mba ụwa, ma mepụta gburugburu amụma dị mma maka mmepe obere ike mmiri.
Ọganihu teknụzụ enyewokwa nkwado siri ike maka mmepe obere ike mmiri na mba abụọ ahụ. Site na mmepe nke sayensị na teknụzụ na-aga n'ihu, teknụzụ obere mmiri na-eto eto na-etowanye, nrụpụta ike na-aga n'ihu na-aga n'ihu, ọnụ ahịa akụrụngwa ejirila nke nta nke nta belata. Ngwa nke teknụzụ ọhụrụ dị ka imepụta turbine dị elu na sistemu njikwa ọgụgụ isi emeela ka owuwu na arụ ọrụ nke obere ọrụ ike mmiri na-arụ ọrụ nke ọma na nke dabara adaba. Ọganihu teknụzụ ndị a ebelatala ohere itinye ego nke obere ọrụ ike mmiri, kwalite uru akụ na ụba nke ọrụ, ma dọta ọtụtụ ndị na-etinye ego ka ha sonye na obere ọrụ ike mmiri.
(II) Nyocha nke ihe ịma aka pụrụ iche
Uzbekistan na-eche ihe ịma aka ihu na teknụzụ, isi obodo na akụrụngwa na mmepe nke obere ike mmiri. Obere teknụzụ ike mmiri na mpaghara ụfọdụ dị ntakịrị azụ ma nwee nrụpụta ike nrụpụta dị ala, chọrọ iwebata teknụzụ na akụrụngwa dị elu. Owuwu nke obere ọrụ ike mmiri chọrọ nnukwu ego itinye ego, ebe ọwa ego ụlọ nke Uzbekistan nwere oke oke, ụkọ isi obodo egbochila ọganihu nke ọrụ. N'ebe ụfọdụ dịpụrụ adịpụ, mkpuchi ọkụ ọkụ ezughị ezu, na ọkụ eletrik nke obere mmiri mmiri na-emepụta na-esi ike ibunye na mpaghara ndị a chọrọ. Akụrụngwa na-ezughị okè aghọwo ihe mgbochi maka mmepe nke obere mmiri mmiri.
Ọ bụ ezie na Kyrgyzstan bara ụba na mmiri, ọ na-echekwa ihe ịma aka pụrụ iche ihu. Mba ahụ nwere ala dị mgbagwoju anya, ọtụtụ ugwu, na ụgbọ njem na-adịghị mma, nke butere nnukwu ihe isi ike n'iwu obere ọrụ ike mmiri na ibugharị ngwá ọrụ. Ọgba aghara ndọrọ ndọrọ ọchịchị nwekwara ike imetụta ọganihu nke obere ọrụ ike mmiri, na enwere ụfọdụ ihe egwu na ntinye ego na ịrụ ọrụ nke ọrụ. Akụ na ụba Kyrgyzstan dị obere azụ azụ, yana ahịa ụlọ nwere ikike ịzụrụ obere akụrụngwa na ọrụ mmiri, nke na-egbochi oke mmepe nke obere ụlọ ọrụ ike mmiri.
Ụzọ ụlọ ọrụ na-aga nke ọma: atụmatụ na aro
(I) Ọrụ mpaghara
Ọrụ mpaghara dị oke mkpa maka ụlọ ọrụ ịzụlite obere ahịa ike mmiri na Uzbekistan na Kyrgyzstan. Ụlọ ọrụ kwesịrị inwe nghọta miri emi banyere omenala obodo ma kwanyere omenala obodo, nkwenkwe okpukpe na ụkpụrụ azụmahịa ùgwù. Na Uzbekistan, omenala ndị Alakụba na-achị. N'oge mmejuputa oru ngo, ụlọ ọrụ kwesịrị ịṅa ntị na nhazi ọrụ n'oge oge pụrụ iche dị ka Ramadan iji zere nghọtahie n'ihi ọdịiche omenala.
Ịmepụta otu mpaghara bụ isi ihe iji nweta ọrụ mpaghara. Ndị ọrụ mpaghara maara gburugburu ahịa ahịa mpaghara, iwu na ụkpụrụ, yana mmekọrịta mmadụ na ibe ya, ma nwee ike ịkparịta ụka na imekọ ihe ọnụ na gọọmentị ime obodo, ụlọ ọrụ na ndị mmadụ. Enwere ike iweta ndị ọrụ nka, ndị njikwa na ndị na-ere ahịa ka ha guzobe otu dị iche iche. Mmekọrịta na ụlọ ọrụ mpaghara bụkwa ụzọ dị irè isi mepee ahịa. Ụlọ ọrụ mpaghara nwere akụ na njikọ bara ụba na mpaghara mpaghara. Imekọ ihe ọnụ na ha nwere ike belata ọnụ ahịa ntinye ahịa ma mee ka ọnụ ọgụgụ ihe ịga nke ọma nke ọrụ ahụ dịkwuo elu. Ọ ga-ekwe omume isoro ndị ụlọ ọrụ na-ewu ụlọ na-arụkọ ọrụ iji rụọ ọrụ obere ọrụ ike mmiri na-arụkọ ọrụ na ụlọ ọrụ ọkụ eletrik na-ere ọkụ eletrik.
(II) Nkà na ụzụ ọhụrụ na mmegharị
Dị ka mkpa obodo si dị, nyocha na mmepe na itinye teknụzụ obere mmiri mmiri kwesịrị ekwesị bụ isi ihe maka ụlọ ọrụ iji nweta ọkwa n'ahịa. Na Uzbekistan na Kyrgyzstan, mpaghara ụfọdụ nwere ala dị mgbagwoju anya na ọnọdụ osimiri nwere ike ịgbanwe. Ụlọ ọrụ kwesịrị ịzụlite obere akụrụngwa ike mmiri nke na-adaba n'ọnọdụ mgbagwoju anya na ọnọdụ mmiri. N'iburu n'uche njirimara nke nnukwu dobe na mmiri na-agbagharị agbagharị n'osimiri ugwu, a na-emepụta turbines na-arụ ọrụ nke ọma na akụrụngwa na-arụ ọrụ ike iji meziwanye nrụpụta ike na nkwụsi ike.
Ụlọ ọrụ kwesịrị ilekwasị anya na nkà na ụzụ ọhụrụ na nkwalite. Site na mmepe nke sayensị na teknụzụ na-aga n'ihu, obere teknụzụ hydropower na-akawanye mma mgbe niile. Ndị ụlọ ọrụ kwesịrị iwebata teknụzụ dị elu na echiche dị elu, dị ka sistemụ njikwa ọgụgụ isi na teknụzụ nleba anya dịpụrụ adịpụ, iji kwalite ọrụ na ọkwa njikwa nke obere ọrụ ike mmiri. Site na sistemụ njikwa ọgụgụ isi, enwere ike nweta nleba anya n'ezie na njikwa anya nke obere akụrụngwa hydropower, enwere ike ịchọpụta ọdịda akụrụngwa ma dozie ya n'oge kwesịrị ekwesị, yana enwere ike imeziwanye arụmọrụ na ntụkwasị obi nke akụrụngwa.
(III) Atụmatụ njikwa ihe egwu
N'ịrụ obere ọrụ ike mmiri na Uzbekistan na Kyrgyzstan, ụlọ ọrụ kwesịrị ime nyocha zuru oke na nzaghachi dị mma maka amụma, ahịa, gburugburu ebe obibi na ihe egwu ndị ọzọ. N'ihe gbasara ihe egwu iwu, atumatu nke mba abụọ ahụ nwere ike ịgbanwe ka oge na-aga. Ụlọ ọrụ kwesịrị ịṅa ntị nke ọma na usoro iwu obodo ma dozie atụmatụ ọrụ n'oge. Ọ bụrụ na amụma enyemaka gọọmentị ime obodo maka obere ọrụ ike mmiri na-agbanwe, ụlọ ọrụ kwesịrị ịkwado tupu oge eruo wee chọta ebe ego ndị ọzọ ma ọ bụ belata ụgwọ ọrụ.
Ihe ize ndụ ahịa bụkwa ihe a na-elekwasị anya nke ụlọ ọrụ kwesịrị ịṅa ntị na ya. Mgbanwe n'ọchịchọ ahịa na nhazi usoro nke ndị asọmpi nwere ike imetụta ọrụ ụlọ ọrụ ahụ. Ụlọ ọrụ kwesịrị iwusi nyocha ahịa ike, ghọta ọchịchọ ahịa na ọnọdụ ndị asọmpi, ma chepụta atụmatụ ahịa nwere ezi uche. Site na nyocha ahịa, ghọta ọchịchọ ọkụ eletrik nke ndị bi na ụlọ ọrụ dị n'ógbè ahụ, yana uru ngwaahịa na ọrụ nke ndị asọmpi, ka ịmepụta atụmatụ ahịa ahịa ndị ọzọ na-asọmpi.
E kwesịghị ileghara ihe egwu gburugburu anya anya. Owuwu na ịrụ ọrụ nke obere ọrụ ike mmiri nwere ike inwe mmetụta ụfọdụ na gburugburu ebe obibi dị n'ime obodo, dị ka mgbanwe na gburugburu ebe obibi nke osimiri na ọrụ nke akụrụngwa ala. Ụlọ ọrụ kwesịrị ime nyocha gburugburu ebe obibi zuru oke tupu mmejuputa oru ngo ma chepụta usoro nchebe gburugburu ebe obibi kwekọrọ iji hụ na mmepe nke ọrụ a na-adịgide adịgide. N'oge usoro owuwu nke oru ngo, were usoro nchekwa ala na mmiri dị irè iji belata mmebi nke akụrụngwa ala; n'oge usoro ọrụ a na-arụ ọrụ, na-ewusi nlekota na nchebe nke gburugburu ebe obibi nke osimiri iji hụ na nguzozi gburugburu ebe obibi emebighị.
Mmechi: Igwe mmiri mmiri na-amụba ọdịnihu nke Central Asia
Igwe mmiri dị obere na-egosipụta ike na ike na-enwetụbeghị ụdị ya na ọkwa ike nke Uzbekistan na Kyrgyzstan. Ọ bụ ezie na mba abụọ ahụ na-eche ihe ịma aka nke onwe ha ihu n'okporo ụzọ mmepe, nkwado iwu siri ike, nnukwu mmiri mmiri na ọganihu nkà na ụzụ na-aga n'ihu enyela ntọala siri ike maka mmepe obere ike mmiri. Site na iji nwayọọ nwayọọ na-aga n'ihu nke obere ọrụ ike mmiri, usoro ike nke mba abụọ ahụ ga-aga n'ihu na-eme ka ọ dịkwuo mma, a ga-ebelata ịdabere na ike fosil omenala, na ikuku carbon ga-ebelata nke ukwuu, nke dị oke mkpa maka ịzaghachi mgbanwe ihu igwe zuru ụwa ọnụ.
Mmepe nke obere ike mmiri ga-etinyekwa mkpali ọhụrụ na mmepe akụ na ụba nke mba abụọ ahụ. Na Uzbekistan, owuwu nke obere ọrụ ike mmiri ga-akwalite mmepe nke ụlọ ọrụ ndị metụtara ya ma kwalite mgbanwe akụ na ụba. Na Kyrgyzstan, obere ike mmiri nwere ike ọ bụghị naanị na-egbo mkpa ike ụlọ, kamakwa ịghọ ebe ọganihu akụ na ụba ọhụrụ na-abawanye ego mba site na mbupụ ọkụ eletrik. Ekwenyere m na n'oge na-adịghị anya, Micro hydropower ga-abụ ihe ọkụ na-enwu ụzọ mmepe ume nke Uzbekistan na Kyrgyzstan, ma na-enye nnukwu onyinye maka mmepe mmepe nke mba abụọ ahụ.
Oge nzipu: Feb-10-2025
